به نقل از «قدس آنلاین»

درس زندگی از نهج‌البلاغه 2 / شناخت نهج‌البلاغه

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۷۰۶۷۴

نخستین گام برای آشنا شدن با محتوای یک کتاب، شناخت اجمالی از آن مجموعه است. در همین راستا، برای معرفی نهج‌البلاغه باید بگوییم کتابی است جامع در راستای تبیین حقوق و تکلیف جامعه بشری.

نهج‌البلاغه تجربه امیرالمؤمنین(ع) در اداره جامعه عصر خود با محوریت حق افراد جامعه و تکلیف آنان است. دستوراتی که برای جامعه یا مذهب خاصی بیان نشده بلکه مقصود، جامعه انسانی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بخشی از دستورات این کتاب، ویژه شیعیان و مسلمانان است اما بیشتر دستورات برای تمام جامعه بشری مفید بوده و برای همگان تبیین و انشا شده است. نهج‌البلاغه ذیل عنوان کتاب جامع بیان حقوق و تکالیف، نمادی از فلسفه و تفکر انسانی است.

پروفسور هانری کربن، محقق و شرق‌شناس معروف فرانسوی در خصوص این کتاب باعظمت گفته: «پس از قرآن و احادیث پیامبر اسلام(ص)، نهج‌البلاغه در درجه اول اهمیت قرار دارد». به‌طور کلی باید گفت نهج‌البلاغه نه تنها به قلمرو حیات مذهبی تشیع محدود نیست بلکه تفکر فلسفی شیعه نیز به آن وابسته است و از آن بهره می‌گیرد، همچنان که غیرشیعیان هم به آن ابراز علاقه کرده و آن را مورد استفاده قرار می‌دهند. به بیان هانری کربن «نهج‌البلاغه را می‌توان از مهم‌ترین سرچشمه‌هایی معرفی کرد که متفکران شیعه پیوسته از آن سیراب شده‌اند». این همان ویژگی خاص نهج‌البلاغه است که برای مکتب و مذهب خاصی بیان نشده است.

امیرمؤمنان علی(ع) چون حاکم جامعه بوده، آنچه بیان فرموده همه قوانین انسانی، بشری و اجتماعی است. به‌طور نمونه ایشان در قانونی اجتماعی و در معرفی جامعه بشری می‌فرماید: «فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ: إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ، وَإِمَّا نَظِیرٌ لَکَ فِی الْخَلْقِ» یعنی انسان‌ها دو گروه‌اند، یا برادر دینی و یا انسان‌هایی که در آفرینش شبیه تو هستند، در هر حال باید حقوق آن‌ها را محترم بشماری. این، شعار انسانی در برابر شعار جاهلی است.

یا این جمله مهم و معروف که در وصیت‌نامه امام علی(ع) خطاب به امام حسن و امام حسین(ع) و در حقیقت خطاب به همه عالم بشریت تا به امروز آمده «کونا للظّالم خصماً و للمظلوم عوناً». این بیان مولای ما امیرالمؤمنین(ع) حکایت از تفکر انسانی او دارد که همیشه با ستمگران در ستیز هستیم و حامی مظلومان عالم خواهیم بود. در حالی‌که شعار دوره جاهلیت که از انسانیت جدا شده بودند «انْصُرْ أخاک ظالمًا أو مظلومًا» بود یعنی «برادرت ظالم باشد یا مظلوم، او را یاری کن».

از آنجایی که نهج‌البلاغه کتاب حق و تکلیف است و قوانین اجتماعی در جامعه را بیان می‌کند، بدیهی است دشمنان با آن دشمنی می‌کنند، زیرا استکبار و جامعه ستمگر با جامعه انسانی دشمن بوده و تاب تحمل انتشار این کلمات را در جامعه ندارد.

جرج جورداق، نویسنده و دانشمند مسیحی لبنانی کتابی ارزشمند و خواندنی درباره حضرت علی(ع) با عنوان الامام علی صوت العداله الانسانیه تألیف کرده است. او یک نسخه از کتاب را برای آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) فرستاد و ایشان هم این کتاب را مطالعه و از آن استقبال کرد. سپس در جلسه‌ای توصیه به ترجمه آن به زبان فارسی کرده و آقای صدربلاغی این کار را آغاز کرد. در اثنای ترجمه مزاحمت رژیم به بهانه افکار سوسیالیستی و مرام اشتراکی نویسنده پیش آمد و ماجرا به بازداشت صدر بلاغی و تحویل گرفتن نسخه‌های دستنویس کشیده شد. بررسی نسخه‌ها نیز هیچ‌گاه به پایان نرسید و کتاب ترجمه برنگشت و از بین رفت. بعدها مرحوم سیدهادی خسروشاهی کتاب جرداق را در ایران ترجمه کرد. دشمنان حتی برای ترجمه کتابی که قانون اجتماعی و تفکر انسانی است، تاب نمی‌آورند.

نهج‌البلاغه کتاب زندگی بشری است و باید مردم به محتوای آن مراجعه کنند. محمد غزالی در کتاب «نظرات فی القرآن» آورده شیخ ناصیف یازجی به پسرش توصیه می‌کند: «إذا شئت أن تفوّق أقرانک فی العلم و الأدب و صناعة الإنشاء فعلیک بحفظ القرآن و نهج‌البلاغه» اگر می‌خواهی از لحاظ علم، ادب و انشا بر رقیبانت برتری پیدا کنی، باید قرآن و نهج‌البلاغه را حفظ کنی.

نهج‌البلاغه کتاب قانون اجتماع و بیان حق و تکلیف مردم و افراد جامعه در تمام ابعاد است. از ارتباط جامعه با خدا، خود، افراد و ارتباط با دنیا و سایر جوامع همه در نهج‌البلاغه وجود دارد. خطبه‌های توحیدی و اخلاقی امیرمؤمنان(ع) ارتباط انسان و جامعه با خداست. خطبه‌ها و نامه‌های امیرمؤمنان(ع) درباره تهذیب نفس و قانون‌گرایی مربوط به رابطه جامعه با خودش است. خطبه و حکمت‌هایی که درباره مسائل و قوانین اجتماعی، اقتصاد، سیاست و فرهنگ مطرح شده رابطه عمومی انسان‌ها با یکدیگر است. آنچه در نامه‌های سیاسی و خطبه‌های سیاسی نهج‌البلاغه بیان شده نیز رابطه جامعه با دنیاست.

به بیانی دیگر نهج‌البلاغه کتاب تفکر انسانی بر مبنای ترسیم قوانین اجتماعی در تمام ابعاد زندگی است.

مریم احمدی شیروان

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: نهج البلاغه کتاب تفکر انسانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۷۰۶۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چالش کمبود معلم و نیرو در مازندران رفع شده است

به گزارش خبرنگار مهر، حسین کمالی عصر شنبه در گفتگو با خبرنگاران ضمن گرامیداشت مقام معلم اظهار کرد: تکریم از معلم باید به عنوان یک فرهنگ و روش در جامعه نهادینه شود.

وی از معلم به عنوان یک فرد تاثیرگذار و اثربخش در جامعه یاد کرد و گفت: رعایت معلم و اهمیت کار وی را به جامعه معرفی کنیم.

مدیر کل آموزش و پرورش مازندران با بیان اینکه آموزش و پرورش متعلق به همه آحاد جامعه است تصریح کرد: آموزش و پرورش نیازمند مشارکت نهادها دولت و مجموعه دستگاه‌ها دارد.

وی با اظهار اینکه طبق فرمایش رئیس جمهور ایران قوی در گرو مدرسه قوی است به ویژه برنامه‌های گرامی‌داشت هفته معلم در استان مازندران اشاره و اضافه کرد: تکریم معلم مختص مدرسه نیست همه آحاد مردم و جامعه در این زمینه نقش دارند.

کمالی با بیان اینکه آزمون نهایی همانند کنکور است، درباره آزمون‌های استخدامی برای تامین نیروی انسانی مورد نیاز افزود: طی دو سال گذشته اقدامات خوبی ورت گرفت و ردیف استخدامی‌هایی برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شده است.

وی با عنوان اینکه موضوع نیروی انسانی در آموزش و پرورش در حال رفع و جبران است گفت: اکنون با چالش و کمبود نیروی انسانی روبرو نیستیم و امسال کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش استان را نداریم.

تراز نیروی انسانی با کلاس ها برابر است

مدیر کل آموزش و پرورش مازندران به عنوان اینکه تراز نیروی انسانی با کلاس‌های استان برابر است گفت: امسال با مسئله کمبود معلم روبرو نیستیم.

وی از جذب نهایی دو هزار و ۴۰۰ نفر خبر داد و گفت: ۶۰۰ نفر سهمیه مازندران برای جذب نیروهای خدماتی است ه با برگزاری آزمون نسبت به جذب آنان اقدام می‌شود

مدیرکل آموزش و پرورش مازندران کیفیت بخشی به مسئله آموزش را مسئله مهم بیان کرد و گفت: باید تلاش شود تا میانگین نمرات دروس مختلف در استان ارتقا بخشیده شود.

وی با اظهار اینکه فضای مجازی بر کیفیت آموزش تاثیر منفی گذاشته است گفت: در حال حاضر به سمت رشد کیفیت آموزشی با ارتقای میانگین نمرات در حرکت هستیم و مازندران جزو ۱۰ استان برتر کشور در زمینه کیفیت آموزشی است و در رده سبز میانه یا استان مناسب قرار داریم.

کمالی با اظهار اینکه مازندران در زمینه پذیرش در دانشگاه‌ها رتبه دوم را در کشور دارد تصریح کرد: این نشانه تمایل مازندرانی‌ها به ادامه تحصیل است و این مسئله نوعی فرصت تهدید محسوب می‌شود از این رو برای کاهش تهدید به دنبال گسترش رشته‌های فنی و حرفه‌ای در استان هستیم.

وی با عنوان اینکه ۴۵ درصد از دانش آموزان مازندران رشته‌های فنی و حرفه‌ای تحصیل می‌کنند، ادامه داد: این رقم تا پایان برنامه هفتم باید به ۵۶ درصد افزایش یابد دانش آموزان فنی و حرفه‌ای افزایش یابد یزان بیکاری کاهش می‌یابد.

مدیر کل آموزش و پرورش مازندران ادامه داد طی دو سال گذشته ۶۰ میلیارد تومان رای تجهیز هنرستان‌های استان از سوی دولت تخصیص داده شده است.

کد خبر 6093400